Tłumacz przysięgły języka białoruskiego: Język białoruski

Tłumacz przysięgły języka białoruskiego: W przypadku zapotrzebowania na tłumaczenia pisemne lub ustne z języka lub na język białoruski, wystarczy, że klient skontaktuje się z nami telefonicznie, bądź mailowo a postaramy się w możliwie jak najkrótszym czasie skonsultować dostępność tłumacza przysięgłego oraz możliwe koszty wykonania tłumaczenia, czy to w formie pisemnej, czy też ustnej.

Co ciekawe, język białoruski nie należy od języków zbyt powszechnych, gdyż w całej Polsce zarejestrowanych jest tylko 25 tłumaczy przysięgłych języka białoruskiego, którzy zamieszkują w większości miasta, takie jak Warszawa, Gdańsk, Gorzów Wielkopolski lub okoliczne tereny tychże miast. W samym Krakowie zarejestrowany jest wyłącznie jeden tłumacz języka białoruskiego, który posiada również uprawnienia do tłumaczenia języka rosyjskiego.

Język białoruski – co to za język i gdzie się go używa?

Język białoruski jest językiem należącym do rodziny języków indoeuropejskich, a w bardziej szczegółowej klasyfikacji przynależy do grupy języków wschodniosłowiańskich, obok języków takich jak: język ukraiński, czy rosyjski. Język białoruski, wraz z językami rosyjskim i ukraińskim, pochodzi od wspólnego przodka, czyli języka staroruskiego, z którego wyodrębnił się w okolicach XIV wieku.

Szacuje się, że językiem białoruskim posługuje się około 8,5 miliona użytkowników na terenie Białorusi. Jednakże, zgodnie z wynikami badań „Białoruska tożsamość w 2024 roku”, które zostały przeprowadzone przez dwóch socjologów, Filipa Bikanau i Kanstancina Niesciarowicza, językiem białoruskim jako językiem używanym na co dzień posługuje się zaledwie 11% procent ludności białoruskiej, natomiast 88% ludności deklaruje używanie języka rosyjskiego w codziennej komunikacji.

Co więcej, aż 71% badanych uznaje język rosyjski za język ojczysty, czego powodem może być wieloletnia rusyfikacja terenów Białorusi oraz utrudniony dostęp do edukacji w języku białoruskim. Nie dziwi zatem fakt, że język białoruski jest drugim językiem urzędowym na terenie Białorusi, równolegle z językiem rosyjskim, który również pełni funkcję języka urzędowego w tym kraju.

Sytuacja języka białoruskiego na Białorusi – czy jest on zagrożony wyginięciem?

Jak już było wcześniej wspomniane, ludność białoruska oraz tereny samej Białorusi są od długiego czasu poddawane nieustannym procesom rusyfikacji, które możemy zauważyć na wielu polach. Na terenie Białorusi administracja publiczna prowadzona jest w języku rosyjskim, media masowe również w większości (poza nielicznymi stacjami posługującymi się językiem białoruskim) emitują programy oraz filmy właśnie w języku rosyjskim.

Dodatkowo, głowa państwa białoruskiego, Aleksander Łukaszenko, również w swoich przemowach posługuje się językiem rosyjskim, z rzadkimi wyjątkami dla języka białoruskiego. Również edukacja w szkołach oraz na uczelniach wyższych prowadzona jest w języku rosyjskim, a wyłącznie białoruskojęzyczne szkoły są sukcesywnie zamykane.

Jak więc możemy zauważyć język białoruski jest wypierany przez język rosyjski w każdy z możliwych sposobów, nie dziwi więc fakt, że UNESCO uznało język białoruski za język zagrożony wyginięciem.

Jednakże, temu intensywnemu procesowi rusyfikacji opiera się wiele artystów oraz działaczy społecznych i aktywistów pochodzących z Białorusi, którzy zostali zmuszeni do wyemigrowania z kraju, z uwagi na prowadzone wobec nich represje. Wspomniani aktywiści oraz artyści w dalszym ciągu tworzą dzieła, czy to teatralne czy literackie właśnie w języku białoruskim, lub nawołują do jego używania np. poprzez organizację dedykowanych temu celowi kampanii społecznych.

Celem większości z tych kampanii jest budowanie chęci użycia języka białoruskiego w użytkownikach, zwłaszcza młodszego pokolenia. Równie istotne jest zbudowanie poczucia tożsamości narodowej właśnie w oparciu o język białoruski, ponieważ na chwilę obecną, zgodnie z wynikami badań socjologicznych z 2024 roku, Białorusini identyfikują swoją tożsamość narodową na podstawie: miejsca urodzenia, obywatelstwa, terytorium i kultury, nie zaś na podstawie języka – tylko 20% badanych wskazało język białoruski jako wskaźnik tożsamości narodowej.

 Jak więc widzimy, sytuacja języka białoruskiego i to czy język ten ostatecznie wyginie, zależy w dużej mierze od użytkowników tego języka oraz tego jak często i jak chętnie będą się nim posługiwać. W teorii, zapisy konstytucji gwarantują równorzędność języka rosyjskiego i białoruskiego, jednak w praktyce, zwłaszcza w sytuacjach codziennych oraz urzędowych wszystkie dokumenty sporządzone są w języku rosyjskim. Powszechność języka rosyjskiego w mediach masowych również nie pomaga.

Zatem, walka o utrzymanie języka białoruskiego może być jedną z trudniejszych, która wymagać będzie zaangażowania całego społeczeństwa białoruskiego lub też chociaż jego większej części.

Zróżnicowanie dialektalne języka białoruskiego

W języku białoruskim wyróżniane są dwie główne grupy dialektalne, tj. dialekty północno-wschodnie oraz dialekty południowo-zachodnie. Pierwsza grupa dialektów, tj. dialekty północno-wschodnie, charakteryzują się występowaniem zjawiska fonetycznego, zwanego akaniem dysymilatywnym.

Charakterystyka języka białoruskiego

Język białoruski charakteryzuje się przede wszystkim sposobem zapisu oraz elementami fonetycznymi, które są podobne, ale nie identyczne do tych, które występują w językach takich jak rosyjski, czy ukraiński.

Język białoruski zapisywany jest przy użyciu cyrylicy, a konkretnie specjalnej odmiany grażdanki, która posiada 32 litery, w tym również znak oddzielający – apostrof (‘), który nie jest uznawany za literę. Alfabet w języku białoruskim posiada również kilka liter, które nie wstępują w języku rosyjskim, tj. Ў, I. Z drugiej strony, język rosyjski również posiada szereg liter, które nie występują w alfabecie białoruskim. Są to litery takie jak: Щ, И, Ъ – rolę tej ostatniej litery w alfabecie białoruskim pełni apostrof.

Jeżeli chodzi o fonetykę języka białoruskiego zjawiskami charakteryzującymi ten język są przede wszystkim dziekanie i ciekanie, które oznaczają wymowę miękkiego дз’ zamiast miękkiego д’ i miękkiego ц’ zamiast miękkiego т’. Dodatkowo, w języku białoruskim występuje wspomniane wcześniej akanie oraz akanie dysymilatywne, które jest również odzwierciedlone w pisowni języka białoruskiego.

Kolejną ciekawą cechą fonetyczną języka białoruskiego, jest występowanie długich spółgłosek, które możemy zauważyć w wyrazach, takich jak: ВЯСЕЛЛЕ (wiaselle = wesele), КАЛОССЕ (kalosse = kłosy), ЗБОЖЖА (zbożża = zboże).

Pod względem leksykalnym, w języku białoruskim występuje wiele zapożyczeń z języka rosyjskiego, co uzasadnione jest wieloletnią rusyfikacją społeczeństwa białoruskiego. Co jednak ciekawe, słownictwo związane z obrzędami cerkiewnosłowiańskimi jest jednak całkowicie nieobecne w języku białoruskim. W języku białoruskim zdarzają się też zapożyczenia z języka polskiego.

Tłumaczenia przysięgłe z języka lub na język białoruski

W przypadku tłumaczeń pisemnych, uwierzytelnionych w języku białoruskim, które muszą zostać przygotowane przez tłumacza przysięgłego języka białoruskiego, najczęstsze są dokumenty, które klient musi zarejestrować w urzędach lub na uniwersytetach. Są to np.:

• akty urodzenia, akty małżeństwa, zezwolenie na zawarcie małżeństwa, wyroki rozwodowe,
• dyplomy ukończenia studiów, suplementy do dyplomów, zaświadczenia o wynikach z egzaminów, świadectwa szkolne,
• dokumenty rejestracyjne pojazdów, prawa jazdy, itp.,
• rozliczenia podatkowe, PIT-y, sprawozdania finansowe, zaświadczenia o saldzie konta, itp.

Co jednak ciekawe, z uwagi na powszechne użycie na Białorusi języka rosyjskiego, zdarza się, że dokumenty, z którymi zgłaszają się klienci wystawione są w dwóch językach – tj. rosyjskim i białoruskim – wówczas klient może wybrać, z którego języka chce dokonać tłumaczenia.

Oczywiście, w przypadku jeśli jeden tłumacz przysięgły posiada uprawnienia do tłumaczenia języka białoruskiego i rosyjskiego, może wykonać przekład całego dokumentu w ramach jednego tłumaczenia. Jeśli jednak posiada uprawnienie do tłumaczenia tylko jednego języka, potrzebna będzie pomoc drugiego tłumacza, by przygotować pełne tłumaczenie takiego dwujęzycznego dokumentu.

Tłumaczenia zwykłe w języku białoruskim

Tłumaczenia zwykłe z języka lub na język białoruski również mogą być wykonywane przez tłumaczy przysięgłych. Zdarza się, że klienci celowo decydują się na wybór tłumacza przysięgłego języka białoruskiego, ponieważ mogą być wtedy pewni, że wszelka poufność danych występujących w dokumentach zostanie zachowana.

Tłumaczenia zwykłe nie zawierają poświadczenia tłumacza przysięgłego i wykonywane są zazwyczaj w formie edytowalnej. Najczęstszymi dokumentami w tłumaczeniu zwykłym z języka lub na język białoruski mogą być:

• materiały marketingowe i promocyjne, broszury reklamowe, prezentacje, ulotki, plakaty
• strony internetowe oraz aplikacje mobilne, polityka prywatności strony www, regulaminy sklepów internetowych, opisy produktów. itp.,
• dokumentacje i specyfikacje techniczne, karty produktów, instrukcje obsługi.

Język białoruski a tłumaczenia ustne

Tłumaczenia przysięgłe ustne w języku  białoruskim wykonywane są najczęściej podczas wszelkich urzędowych wizyt lub wydarzeń, które wymagają by tłumacz przysięgły języka białoruskiego swoim podpisem poświadczył wykonanie przekładu ustnego.  Może to więc być:

•  tłumaczenie podczas szkoleń w celu uzyskania uprawnień do obsługi różnego rodzaju pojazdów lub sprzętu,
• tłumaczenie podczas egzaminu na prawo jazdy,
• tłumaczenie podczas procesów sądowych, przesłuchań na komisariacie policyjnym, lub podczas uzyskiwania karty pobytu w Wydziale ds. Cudzoziemców, itp.,
• tłumaczenie podczas ceremonii ślubnej w Urzędzie Stanu Cywilnego, lub w innym wybranym przez klienta miejscu,
• tłumaczenie w kancelarii notarialnej podczas zakupu nieruchomości, rejestracji spółki, podpisania pełnomocnictwa, zgody na wyjazd, itp.,

Jak już było wcześniej wspomniane, większość użytkowników języka białoruskiego, posługuje się sprawnie również językiem rosyjskim. Zatem, w przypadku gdyby tłumacz przysięgły języka białoruskiego nie był dostępny, możemy skonsultować dostępność na czynności ustne tłumacza przysięgłego języka rosyjskiego.

 Z kolei, tłumaczenia ustne nieuwierzytelnione w języku białoruskim mogą być wykonywane zarówno przez tłumacza przysięgłego języka białoruskiego, jak i przez tłumacza nieposiadającego takich uprawnień, podczas wydarzeń takich jak:

• spotkania biznesowe, negocjacje handlowe oraz szkolenia prowadzone przez zagranicznych ekspertów,
• wizyt gości zagranicznych, delegacji,
• podczas prezentacji, targów, konferencji, seminariów, wykładów, itp.

Tłumaczenia ustne w języku białoruskim mogą przybierać zarówno formę stacjonarną – wtedy wykonywane są na miejscu, gdy tłumacz przysięgły języka białoruskiego jest razem z klientem np. w kancelarii notarialnej – lub też mogą przybierać formę zdalną i mogą być wykonywane poprzez połączenie się z tłumaczem komputerowo (taka forma jest dopuszczalna np. podczas rozpraw sądowych) lub telefonicznie. Forma ta zależna jest oczywiście od wymogów, jakie stawia instytucja żądająca wykonania tłumaczenia przez tłumacza przysięgłego języka białoruskiego.

FAQ: Tłumacz przysięgły języka białoruskiego