Tłumaczenie przysięgłe a notariusz – w jakich sytuacjach notariusz może prosić o tłumaczenie przysięgłe?
W artykule
Tłumaczenie przysięgłe a notariusz: W kontekście rozmów o tłumaczeniach poświadczonych – czy też potocznie mówiąc przysięgłych – nieodłącznym wątkiem jest również tłumaczenie przysięgłe podczas czynności notarialnych. Bardzo często zdarza się, że klienci dzwonią do Kancelarii Tłumacza MS Mostowy z informacją, że mają w danym terminie zaplanowaną czynność notarialną i notariusz poinformował ich, że muszą się na nią stawić z tłumaczem przysięgłym.
Zazwyczaj, w tym momencie, klienci sami nie do końca wiedzą czy będą potrzebowali tłumaczenia pisemnego, czy też ustnego, dlatego tak ważne jest by dopytać czego dokładnie będzie dotyczyła czynność i jaki dokładnie akt będzie podpisywany przez klienta. W tym artykule postaramy się odpowiedzieć na pytania co to są tłumaczenia przysięgłe, z jakimi sprawami możemy zwrócić się do notariusza oraz kiedy notariusz może wymagać właśnie tłumaczenia przysięgłego.
Co to jest tłumaczenie przysięgłe i kto może je wykonać?
Tłumaczenie przysięgłe – zwane również poświadczonym, bądź uwierzytelnionym – jest to rodzaj urzędowego tłumaczenia, którego zgodność z dokumentem źródłowym jest poświadczana przez tłumacza przysięgłego swoim imieniem i nazwiskiem. Tłumaczenie to może być wykonane zarówno w formie pisemnej, jak i ustnej. W każdej z tych form, po wykonanym tłumaczeniu, tłumacz przysięgły składa na dokumencie swój własnoręczny podpis oraz przybija urzędową pieczęć, potwierdzającą nadane mu przez Ministerstwo Sprawiedliwości uprawnienia.
Z kolei, tłumacz przysięgły, jest to tłumacz, który z pozytywnym wynikiem zdał specjalistyczny, państwowy egzamin organizowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Następnie, tłumacz ten złożył ślubowanie przed Ministrem Sprawiedliwości i został przez niego zaprzysiężony do pełnienia funkcji tłumacza przysięgłego. Po wspomnianym ślubowaniu, tłumacz zostaje wpisany na listę tłumaczy przysięgłych prowadzoną przez Ministerstwo Sprawiedliwości i może rozpocząć wykonywanie tłumaczeń przysięgłych, zarówno w formie pisemnej jak i ustnej.
Tłumacz przysięgły – jakie ma uprawnienia?
Skoro już wiemy czym dokładnie są tłumaczenia poświadczone i kto może je wykonywać, przedstawmy w skrócie, jakie dokładnie uprawnienia ma tłumacz przysięgły, w oparciu o ustawę dotyczącą zawodu tłumacz przysięgłego z 25 listopada 2004 r.
Pierwszym uprawnieniem, wspomnianym w ustawie, jest wykonywanie przez tłumacza przysięgłego tłumaczeń pisemnych uwierzytelnionych (również: poświadczonych). Oznacza to, że tłumacz przysięgły może wykonać przekład pisemny z języka obcego na język polski lub z języka polskiego na język obcy danego dokumentu.
Kolejnym uprawnieniem jakie posiada tłumacz przysięgły to możliwość poświadczenia tłumaczenia, które zostało wykonane przez inną osobę. Tłumacz przysięgły robi to oczywiście dobrowolnie a jeśli uzna, że tłumaczenie nie nadaje się do poświadczenia, ponieważ zawiera mnóstwo błędów lub pominięć, wówczas ma pełne prawo odmówić usługi poświadczenia przekładu.
Następne uprawnienie tłumacza przysięgłego to możliwość wydawania odpisów – czyli dodatkowych egzemplarzy – tłumaczeń, które tłumacz przysięgły uprzednio wykonał. Jeśli z jakiegokolwiek powodu klient będzie potrzebował tłumaczenia w kilku egzemplarzach może poprosić tłumacza przysięgłego o wydanie takiego odpisu.
Ostatnim uprawnieniem tłumacza przysięgłego jest wykonywanie ustnych tłumaczeń uwierzytelnionych (również: przysięgłych), czyli takich jakie właśnie najczęściej mają miejsce podczas czynności w kancelariach notarialnych. Tłumaczenia ustne przysięgłe wykonywane są dowolnie wybraną przez tłumacza przysięgłego techniką, czyli może to być tłumaczenie konsekutywne, tłumaczenie symultaniczne (tłumaczenie szeptane) lub też, najczęściej praktykowane w kancelariach notarialnych, tłumaczenie a vista.
Notariusz – kto to jest i kto może nim zostać?
Wiedząc już czym są tłumaczenia przysięgłe oraz jakie uprawnienia ma tłumacz przysięgły, pora odpowiedzieć na pytania: kim dokładnie jest notariusz i w jakich sytuacjach potrzebna nam będzie jego pomoc.
Według słownikowej definicji, notariusz, jest osobą o wykształceniu prawniczym, która została upoważniona przez Ministra Sprawiedliwości do sporządzania niektórych aktów prawnych oraz do uwierzytelniania i poświadczania dokumentów. Jednakże, nie jest to koniec wymagań jakie musi spełnić kandydat na notariusza. Według ustawy z 14 lutego 1991 roku (Prawo o notariacie), na pełnienie funkcji notariusza może zostać powołana osoba, która:
- ukończyła 26 lat;
- posiada obywatelstwo polskie, obywatelstwo innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), albo obywatelstwo innego państwa, jeżeli przysługuje mu prawo podjęcia zatrudnienia lub samozatrudnienia na terytorium Polski zgodnie z prawem UE;
- ma pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzysta w pełni z praw publicznych;
- jest nieskazitelnego charakteru i daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu notariusza;
- ukończyła wyższe studia prawnicze w Polsce (lub zagraniczne studia prawnicze uznane w Polsce) i uzyskała tytuł magistra;
- odbyła aplikację notarialną w Polsce;
- złożyła z pozytywnym wynikiem egzamin notarialny w Polsce;
Jak więc widzimy, bycie notariuszem obwarowane jest wieloma wymogami, które musi spełnić kandydat na notariusza, tak aby – jak i w przypadku tłumacza przysięgłego – móc zapewnić klientom kancelarii usługę jak najwyższej jakości oraz w pełni zgodną z obowiązującym w Polsce prawem. Pochylmy się teraz na tym w jakich sprawach może być potrzebna pomoc notariusza i jakie dokumenty może on sporządzić.
Notariusz – czym dokładnie się zajmuje?
Notariusz jest osobą zaufania publicznego, tak więc zobowiązany on jest do działania zgodnie z obowiązującym prawem, zachowania całkowitej bezstronności oraz poufności danych, z którymi ma styczność. Co więcej, dokumenty sporządzone przez notariusza są dokumentami mającymi moc urzędową, które są traktowane jako autentyczne i zgodne z oświadczeniami w nich zawartymi. Zatem, czynności jakie może wykonać notariusz to np.:
- sporządzanie aktów notarialnych (mogą one dotyczyć: najmu okazjonalnego, kupna nieruchomości, podpisania rozdzielności majątkowej, umowy darowizny, nadania pełnomocnictwa, itp.);
- sporządzanie aktów poświadczenia dziedziczenia oraz podejmowanie czynności dotyczących europejskiego poświadczenia spadkowego;
- sporządzanie poświadczeń dokumentów (np. własnoręczności podpisu złożonego na oświadczeniu o zgodzie na wyjazd dziecka, poświadczenie pozostawania przy życiu osoby podpisującej, poświadczenie daty okazania dokumentu, czy też zgodności okazanej kopii z oryginałem dokumentu);
- spisywanie protokołów (są to np. wszelkie czynności związane ze spółkami, jak zgromadzenie wspólników spółek prawa handlowego, związanie spółki, itp.);
- przyjmowanie na przechowanie pieniędzy, papierów wartościowych
i dokumentów; - sporządzanie wypisów, odpisów i wyciągów dokumentów;
- składanie wniosków o wpis w księdze wieczystej wraz z dokumentami na podstawie, których dokonuje się wpisu w księdze wieczystej.
Na potrzeby tego artykułu najbardziej interesować nas będzie uprawnienie notariusza do sporządzania aktów notarialnych. Czym jednak jest akt notarialny? Akt notarialny jest dokumentem urzędowym sporządzonym oraz poświadczonym przez notariusza, który potwierdza wykonanie określonej w danym akcie czynności prawnej.
Dokumenty, które są najczęściej sporządzane w formie aktu notarialnego to: testamenty, umowy darowizny, bądź sprzedaży, umowy przedwstępne, protokoły ze zgromadzenia wspólników spółki, hipoteki, orzeczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, ale również wszelkiego rodzaju pełnomocnictwa.
Niemal wszystkie te czynności muszą mieć formę aktu notarialnego, ponieważ tak stanowią zapisy ustawy Prawa o notariacie, według którego akt notarialny definiowany jest jako dokument potwierdzający wyrażenie woli. Co więcej, sporządzenie tych dokumentów właśnie w kancelarii notarialnej sprawia, że egzekwowanie założeń w nich zawartych jest znacznie łatwiejsze pod względem prawnym i bardzo często, pozwala na uniknięcie rozstrzygania spornych spraw przez sądy.
Zobacz także:
Tłumaczenia poświadczone – dlaczego tak drogo?!
Tłumaczenie uwierzytelnione – kiedy jest potrzebne?
Rola tłumacza przysięgłego jako biegłego w sądzie
Tłumaczenia techniczne – przysięgłe
Kim jest tłumacz przysięgły i jakie są jego uprawnienia?
Tłumaczenia przysięgłe medyczne – doświadczenie w medycynie
Tłumacz przysięgły na ślubie – Ślub międzynarodowy
Kiedy notariusz może prosić o tłumaczenie przysięgłe?
W tym momencie wiemy już dobrze czym są tłumaczenia przysięgłe oraz akty notarialne sporządzane odpowiednio przez tłumacza przysięgłego oraz notariusza. Pora więc przyjrzeć się sytuacjom, w których notariusz może poprosić o tłumaczenie przysięgłe podczas czynności notarialnych.
Sytuacją, w której najczęściej spotkamy się z koniecznością udania się do notariusza będzie chęć zakupu lub sprzedaży nieruchomości – może to być zarówno mieszkanie, dom jak i działka. W tym przypadku, aby pełnoprawnie zwieńczyć całą transakcję, umowa przeniesienia własności musi zostać sporządzona właśnie przez notariusza. Co również warto dodać, numer PESEL stron występujących w akcie notarialnym nie może być zastrzeżony.
Wiele osób chcących kupić lub sprzedać nieruchomość decyduje się na sporządzenie umowy przedwstępnej również przez notariusza – jest to umowa, gdzie strony uzgadniają, że finalizacja transakcji nastąpi w wyznaczonym terminie, np. po uzyskaniu przez kupującego kredytu hipotecznego. Sporządzenie umowy przedwstępnej w formie aktu notarialnego daje gwarancję, że strony wywiążą się z ustaleń, które się w takiej umowie znajdują.
Wraz z coraz powszechniej występującymi związkami partnerskimi, czy małżeńskimi osób o różnych narodowościach, pojawia się też coraz więcej czynności notarialnych, gdzie jedną ze stron jest osoba niemówiąca w języku polskim.
Właśnie w takiej sytuacji, notariusz może poprosić o uczestnictwo tłumacza przysięgłego w czynności notarialnej – zarówno podpisania umowy przedwstępnej jak i końcowej. Tłumacz przysięgły pojawia się w kancelarii notarialnej wraz z osobami, dla których wykonuje tłumaczenie ustne przysięgłe – zwyczajowo w formie a vista – zapisów danej umowy, tak aby obcokrajowiec podpisujący ten dokument, wiedział dokładnie, jakie oświadczenia składa w danym akcie notarialnym.
Taka sama sytuacja występuje przy zawiązywaniu spółek, gdzie jeden z partnerów, bądź wspólników również nie posługuje się językiem polskim. Wówczas, tłumacz przysięgły będzie obecny w kancelarii notarialnej, kiedy podpisywany jest akt założycielski spółki lub udzielane jest pełnomocnictwo. Tłumacz przysięgły towarzyszy klientom w kancelarii notarialnej wykonując tłumaczenie przysięgłe ustne, wszelkich dokumentów, które strony muszą podpisać.
Innym często pojawiającym się dokumentem, który sporządzany jest w formie aktu notarialnego jest rozdzielność majątkowa, zwana też intercyzą. Dokument ten może zostać sporządzony w dowolnym momencie, zarówno przed, jak i po zawarciu związku małżeńskiego. Najczęściej jednak zawierany jest w przypadku, gdy jeden z małżonków ma problemy finansowe. W przypadku podpisania notarialnej intercyzy, jeżeli jeden ze współmałżonków nie posługuje się językiem polskim, konieczne jest wezwanie przez notariusza tłumacza przysięgłego. Wówczas, tłumacz przysięgły wykonuje tłumaczenie przysięgłe a vista zapisów rozdzielności majątkowej, tak aby strona podpisująca była w pełni świadoma co dokładnie podpisuje.
Kolejnym przypadkiem, gdy notariusz może poprosić o tłumaczenie przysięgłe podczas czynności jest podpisywanie przez obcokrajowców umowy najmu okazjonalnego. Z uwagi na coraz większą liczbę zagranicznych studentów, uczących się na krakowskich uczelniach, lub cudzoziemców, którzy są zatrudnieni w Polsce, popyt na tego typu usługę jest cały czas na bardzo wysokim poziomie. Najem okazjonalny jest dla właściciela mieszkania swoistym zabezpieczeniem, w razie gdyby najemca użytkował lokal niezgodnie z założeniami podpisanej umowy.
W przypadku osób nieposługujących się językiem polskim, podczas podpisywania umowy najmu okazjonalnego, konieczna jest obecność tłumacza przysięgłego, który wykona tłumaczenie przysięgłe ustne poszczególnych zapisów umowy oraz tłumaczenie przysięgłe oświadczenia o poddaniu się egzekucji, które jest następnie podpisywane przez najemcę.
Co również warto dodać, obcokrajowcy wpisani w akcie notarialnym jako strona, muszą okazać zaświadczenie o posiadaniu nadanego numeru PESEL. W przypadku gdy nie posiadają oni nadanego numeru PESEL, identyfikacja następuje na podstawie okazanej karty pobytu.
Co jest również ważne, przy akcie nie musi być obecny tłumacz przysięgły języka ojczystego strony podpisującej dokument, może to być tłumacz przysięgły innego języka, którym obcokrajowiec posługuje się na tyle płynnie, by zrozumieć zapisy aktu notarialnego. Warto wówczas zapytać klienta, tłumaczem przysięgłym jakiego języka jest zainteresowany, a w razie braku dostępności tego tłumacza przysięgłego, skonsultować termin z tłumaczami przysięgłymi innych języków, które klient wskazał.
Po każdej czynności tłumaczenia przysięgłego w kancelarii notarialnej, tłumacz przysięgły składa pod tłumaczonym aktem notarialnym swój własnoręczny podpis wraz z datą oraz pieczęcią, poświadczając, że wykonane przez niego tłumaczenie przysięgłe ustne jest zgodne z zapisami w tłumaczonym dokumencie źródłowym.
FAQ: Tłumaczenie przysięgłe a notariusz
Nie, notariusz nie wykonuje tłumaczeń przysięgłych. Tłumaczenia przysięgłe są realizowane przez tłumaczy przysięgłych, którzy posiadają odpowiednie uprawnienia nadane przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Notariusz natomiast może uwierzytelnić podpisy lub potwierdzić zgodność dokumentu z oryginałem.
Tłumaczenie przysięgłe jest wymagane, gdy dokumenty sporządzone w obcym języku muszą być oficjalnie uznane przez instytucje państwowe lub sądy. Notarialne poświadczenie dotyczy potwierdzenia autentyczności podpisów, kopii lub innych czynności notarialnych i nie zastępuje tłumaczenia przysięgłego.
Nie, tłumaczenie przysięgłe nie wymaga dodatkowego poświadczenia przez notariusza. Tłumacz przysięgły, poprzez swój podpis i pieczęć, nadaje dokumentowi pełną moc prawną.
Nie, tłumacz przysięgły nie ma prawa uwierzytelniać kopii dokumentów. Tę czynność wykonuje notariusz. Tłumacz przysięgły może natomiast potwierdzić zgodność tłumaczenia z oryginalnym tekstem.
Tak, w niektórych przypadkach, np. przy dokumentach kierowanych za granicę, wymagane jest tłumaczenie przysięgłe oraz dodatkowe poświadczenie notarialne. Obie te usługi są jednak realizowane przez odrębne osoby – tłumacza przysięgłego i notariusza.
